Eigentijdse medezeggenschap

Deze nieuwsbrief is gepubliceerd op LinkedIn. Wil je als eerste op de hoogte zijn van de nieuwe nieuwsbrieven? Abonneer je hier.

Eigentijdse medezeggenschap: meer dan een hippe aanduiding?!

Bij veel organisaties waar ik kom, klinkt de ontwikkeling naar een eigentijdse medezeggenschap als muziek in de oren. Weg van het traditionele! Want dat roept vaak de associatie op met vertraging en gedoe. Maar iedere organisatie blijkt ook weer een ander beeld te hebben bij wat eigentijdse medezeggenschap dan precies inhoudt. Is het mogelijk om tot de kern te komen van eigentijdse medezeggenschap, of is het enkel een hippe aanduiding?

Laten we beginnen met de taalkundige betekenis van eigentijds, te weten, “passend bij de huidige tijd”. Maar wat is dan onze huidige tijd? Als je kijkt naar organisatiestructuren, doelstellingen, werkculturen, dan zijn die ontzettend divers; van MKB-ers tot internationale concerns, van zorg tot ict, project- en matrixorganisaties. Maar ook de medewerkerspopulatie is steeds diverser geworden: van verschillende generaties tot verschillende culturen waarbij collega’s soms letterlijk aan de andere kant van de wereld zitten.

Kernmerken eigentijdse medezeggenschap
Maatwerk

En als je dat zo onder elkaar leest, dan is misschien wel “diversiteit” hetgeen dat passend is bij onze huidige tijd. Organisaties zijn niet hetzelfde, medewerkers zijn niet hetzelfde en medezeggenschap dus logischerwijs ook niet. Medezeggenschap op maat is daarom wat mij betreft hét eerste kernelement van eigentijdse medezeggenschap.

Pro-actieve rol van Directie

Het tweede kernelement heeft betrekking op het leiderschap en de rol van Directie in de medezeggenschap. Voorheen waren organisaties top down georganiseerd en had directie een meer gezaghebbende rol. Vanuit die verhoudingen was er behoefte aan een OR als tegenmacht en lag de nadruk op de onafhankelijkheid van de OR en de vertegenwoordiging van de medewerkers. Daar bemoeide je je als directeur niet mee!

Tegenwoordig en passend bij onze tijd, zijn die verhoudingen (in veel organisatie) anders. Directeuren zijn gewend samen te werken en verbindingen te leggen tussen verschillende belangen en stakeholders en herkennen wat er nodig is voor de organisatie als geheel. Daar valt medezeggenschap als werkend tandwiel in het geheel ook onder. Er is een besef van gedeelde verantwoordelijkheid voor het functioneren van dit tandwiel en daar past een pro-actieve rol bij. De inhoudelijke onafhankelijke rol van de OR staat niet ter discussie.

Verbinding

Een tandwiel kan wellicht op zichzelf werken, maar om iets te kunnen toevoegen aan het geheel is het nodig dat het in verbinding staat met de andere tandwielen. Dan komt er pas beweging. Organisaties worden in onze tijd ook veel meer gezien als één geheel waarvan alles met elkaar in verbinding staat.

Het derde kernelementen van eigentijdse medezeggenschap is wat mij betreft dan ook verbinding. Met de organisatie als geheel. De OR weet aan de ene kant wat de organisatiedoelstellingen zijn en draagt hieraan bij. Samen met Directie door bijvoorbeeld te werken vanuit een medezeggenschapsvisie, missie en strategie en jaarplannen. Aan de andere kant weet de OR op structurele basis wat de medewerkers collectief bezighoudt en kan dit vertalen naar een eigen strategie en jaarplan. Door zichtbaar te zijn, te weten waar de OR als team voor staat, wat de OR de organisatie als geheel brengt, medewerkers te activeren en te enthousiasmeren, is de OR een goed werkend tandwiel in de organisatie.

Conclusie
Eigentijdse medezeggenschap is meer dan alleen een hippe aanduiding! Het gaat over medezeggenschap die past bij de “eigen” organisatie, op maat gemaakt. Als tandwiel in het geheel weet de OR op welke manier hij waarde toevoegt, waar hij voor staat en is zichtbaar. Het is een gedeelde verantwoordelijkheid van zowel Directie als OR om dit tandwiel goed te laten functioneren.

Praktijk inspiratie
Maar hoe ziet dit er nu concreet in de praktijk uit? We kwamen bij het eerste kernelement namelijk al tot de conclusie dat eigentijdse medezeggenschap vooral maatwerk is. Toch kunnen concrete voorbeelden helpen bij het maken van de vertaalslag naar de eigen organisaties. En inmiddels zijn er al aardig wat concrete voorbeelden! De komende edities zal ik daarom steeds een praktijkvoorbeeld beschrijven aan de hand van de kernelementen.

Next step: de toekomst!

Ben je nieuwsgierig geworden naar hoe de toekomst van medezeggenschap eruit kan zien? Noteer dan alvast 20 maart in de agenda. Dan verken ik samen met Marco Derksen, de impact van de digitale transformatie naar een “connected” samenleving op de toekomst van medezeggenschap. Binnenkort volgt meer informatie!